Jedną z cech, za które tak bardzo cenimy miód, jest fakt, że produkt ten nigdy się nie psuje i możemy cieszyć się nim przez bardzo długi czas. Pszczoły rzeczywiście bardzo ciężko pracują, aby wyprodukować miód z nieograniczoną datą przydatności. Dlatego choćby z szacunku do nich sami musimy włożyć odrobinę wysiłku, aby wszystkie właściwości tego płynnego złota zostały faktycznie zachowane.

• Ciężka praca pszczół - dlaczego miód się nie psuje?
• Fermentacja miodu
• Przechowywanie miodu
• Czy miód może się zepsuć?

Dlaczego miód się nie psuje? Głównie dzięki pszczołom

Miód nie psuje się przede wszystkim dzięki obecności w swoim składzie nadtlenku wodoru, który zapewnia mu antybakteryjne właściwości. Ten związek chemiczny powstaje w wyniku utleniania się glukozy do kwasu glukonowego, która to reakcja zachodzi dzięki inwertazie - enzymowi znajdującemu się w ślinie pszczół. Miód jest również naturalnie konserwowany przez znajdujące się w nim flawonidy mające właściwości przeciwutleniające i grzybobójcze. 

Miód nie psuje się także dzięki temu, że składa się w znakomitej większości z cukrów i tylko w niewielkim stopniu z wody. Oznacza to, że środowisko miodu jest suche, dzięki czemu nie mogą rozwijać się tam żadne mikroorganizmy –nie mają bowiem bieżącego dostępu do pożywienia. Kwasowość miodu na poziomie 3-4,5 pH dodatkowo utrudnia przeżycie bakterii.

Najważniejszym czynnikiem, który odpowiada na pytanie, dlaczego miód się nie psuje, jest fakt, że… jest on dziełem pszczół! Przed skonsumowaniem nektaru owady osuszają go za pomocą pracy skrzydełek, aby pozbyć się z niego wody. Następnie w ich żołądkach zachodzą rozmaite reakcje chemiczne, które sprawiają, że wraz z wydalaniem miodu do plastra, wydalany jest także wspomniany nadtlenek wodoru - naturalna bariera ochronna.

Fermentacja, czyli największy wróg miodu 

Kiedy nie zwracamy szczególnej uwagi na odpowiednie przechowywanie miodu, może on fermentować. Wówczas pojawia się na nim piana i skrystalizowane grudki, a od jego spożycia skutecznie odstrasza zapach przypominający drożdże i piwo. Fermentacja może zachodzić w miodach, które były zebrane zbyt wcześnie i zamknięte w słoiku. Po jakimś czasie miód zaczyna rosnąć jak ciasto drożdżowe i wylewać się z naczynia.

Fermentacja to najgorsze co może spotkać miód

Nieodpowiednia temperatura przechowywania, nieszczelne zamknięcie czy zbyt wilgotne środowisko to czynniki sprzyjające rozwojowi drożdży, które rozpoczynają fermentację miodu. Sfermentowany miód nie nadaje się do spożycia, ale po podgrzaniu do 80 stopni Celsjusza (temperatury, w której giną drożdże) można wykorzystać go jako środek słodzący do domowych nalewek. Nie ma on już oczywiście wówczas żadnych właściwości miodu.

Odpowiednie przechowywanie miodu kluczem do jego długowieczności 

Skoro miód się nie psuje, to nie musimy się nim przejmować, prawda? Zapomniany, wciśnięty w kąt głębokiej szafki, będzie na nas czekał i wciąż będzie tym samym miodem, czyż nie? Tak – jeśli był przez ten czas odpowiednio przechowywany. Jeśli nie chcemy jeść słodkiej papki pozbawionej jakichkolwiek wartości odżywczych, musimy zadbać o to, aby miód ich nie utracił. 

Właśnie dlatego każdy miód, w tym także miód manuka należy przechowywać w szklanym, dobrze zakręconym słoiku. Szczelne zamknięcie skutecznie hamuje rozwój bakterii i zapobiega fermentacji. Miód musi też być trzymany w miejscu, do którego nie docierają promienie słoneczne i którego temperatura nie przekracza 20 stopni Celsjusza – taka temperatura zaburza proporcje cukrów i spowalnia działanie enzymów. Optymalna temperatura przechowywania miodu to 8-10 stopni.

Czy miód może się zepsuć? Termin przydatności miodu

Różne wykopaliska archeologiczne potwierdzają, że nie istnieje coś takiego jak zepsuty miód. Okazuje się, że miód nawet sprzed ponad 5000 lat, ale przechowywany w odpowiednim naczyniu i temperaturze, wciąż nadaje się do spożycia. Wygląda na to, że trzy czynniki - mała zawartość wody, dużo cukru i niewielka ilość nadtlenku wodoru - w zupełności wystarczają, aby zapewnić miodowi długowieczność. Dzięki temu miód ma właściwie nieograniczony termin przydatności do spożycia i możemy się cieszyć nim przez wiele lat.

Miód ma bardzo długą przydatność do spożycia. Pod warunkiem, że jest odpowiednio przechowywany

Dlaczego zatem producenci umieszczają informację o dacie ważności na etykietach? Miód, podobnie jak wszystkie produkty spożywcze, podlega normom prawnym. Zgodnie z unijnymi przepisami, wszystkie miody mogą mieć datę spożycia maksymalnie do trzech lat od miodobrania.