To naturalne, że temat wojny może budzić u Ciebie niepokój. Nikt z nas nie chce przecież myśleć o zagrożeniu, chaosie, konflikcie i niepewności. A jednak przygotowanie plecaka ucieczkowego nie musi oznaczać życia w lęku. To raczej forma przezorności, podobnie jak w przypadku apteczki czy gaśnicy. Prawdopodobnie zestaw przetrwania nigdy nie będzie Ci potrzebny, jednak zwiększa spokój i poprawia komfort psychiczny.
Co spakować na wojnę lub inną sytuację kryzysową, która wymaga szybkiego opuszczenia domu? Sprawdź, co warto mieć w plecaku ewakuacyjnym i jak ustalić prosty plan działania dla Ciebie i bliskich.
- Jak przygotować się na wypadek wojny? 7 kroków na początek
- Co to jest torba ewakuacyjna i dlaczego warto ją mieć?
- Torba ewakuacyjna na wypadek wojny: pakowanie od A do Z
- Dokumenty i dane – tożsamość w czasie konfliktu
- Jakie dokumenty są absolutnie niezbędne na wojnie?
- Jak zabezpieczyć się przed utratą tożsamości? Praktyczne wskazówki
- Ile zapasu wody na osobę?
- Jedzenie – jakie produkty są lekkie, trwałe i kaloryczne?
- Dodatkowa szybka energia, np. cukierki z Miodem Manuka
- Apteczka w torbie ewakuacyjnej
- Ubrania na każdą pogodę
- Coś dla ducha
- Narzędzia i akcesoria, które mogą uratować sytuację
Jak przygotować się na wypadek wojny? 7 kroków na początek
Zanim zaczniesz nerwowo biegać po domu w poszukiwaniu dokumentów, gotówki czy leków, zatrzymaj się na chwilę. Spójrz na listę kroków, które pomogą Ci podejść do przygotowań z głową.
- Zbierz i zabezpiecz dokumenty.
- Przygotuj listę najpotrzebniejszych przedmiotów.
- Zrób zakupy, np. leków czy narzędzi.
- Wypłać gotówkę.
- Spakuj torbę ewakuacyjną.
- Ustal plan działania z bliskimi.
- Stosuj się do wytycznych, takich jak alerty RCB.
Traktuj to wszystko jak praktyczne wsparcie, które może dodać poczucia bezpieczeństwa, a nie dodatkowy powód do stresu.
Co to jest torba ewakuacyjna i dlaczego warto ją mieć?
Torba ewakuacyjna (plecak ucieczkowy, plecak BOB – bug-out bag, torba awaryjna, plecak ewakuacyjny) to praktyczny zestaw przetrwania, z którym spokojnie poradzisz sobie przez pierwsze 72 godziny kryzysu.
Warto przygotować taki plecak dla każdego członka rodziny, pakując m.in. dokumenty, trochę gotówki, najprostsze leki, ubrania na zmianę, lekkie jedzenie, elektronikę i sprzęt. Gdzie to wszystko schować?
Plecak, torba czy walizka – co wybrać?
- Plecak – najwygodniejszy i najbardziej praktyczny, zapewnia wolne ręce i łatwo się z nim poruszać (także szybko, w tłumie czy po trudnym terenie).
- Torba na ramię – zwykle mieści więcej, jednak obciąża ramiona i męczy przy dłuższym noszeniu, a dodatkowo utrudnia szybkie przemieszczanie się.
- Walizka – wygodna tylko na równych drogach, w kryzysie zwykle mało praktyczna, unikaj takiego rozwiązania.
Czym różni się torba ewakuacyjna od plecaka survivalowego?
Torba BOB to zawsze gotowy do zabrania plecak, którego celem jest szybka ucieczka i zapewnienie podstaw do przetrwania przez pierwsze 2–3 dni kryzysu. Plecak survivalowy to z kolei pojęcie szersze – może być spakowany pod kątem różnych scenariuszy i aktywności, od biwaku w lesie po długotrwałe życie w trudnych warunkach.
Różnica polega więc głównie na gotowości i przeznaczeniu – torba kryzysowa jest zestawem awaryjnym „na już”, a plecak survivalowy jest dostosowany do indywidualnych potrzeb, często przygotowany w celach rozrywkowych.
Torba ewakuacyjna na wypadek wojny: pakowanie od A do Z
Twoja torba ewakuacyjna powinna zawierać wyłącznie to, co naprawdę niezbędne do przetrwania pierwszych dni poza domem – lekkie, praktyczne i sprawdzone przedmioty. Dobrze jest spakować ją wcześniej i trzymać w łatwo dostępnym miejscu, aby w razie kryzysu sięgnąć po plecak BOB bez zastanowienia. Co spakować na wojnę lub inną sytuację, która wymaga ewakuacji z domu?
Dokumenty i dane – tożsamość w czasie konfliktu
W czasie wojny czy kryzysu tożsamość staje się kluczowa – bez dokumentów może być trudno skorzystać z pomocy czy przekroczyć granicę i udowodnić innym, kim jesteś. Warto więc przygotować się z wyprzedzeniem i zabezpieczyć niezbędne dokumenty, najlepiej w kilku formach.
Jakie dokumenty są absolutnie niezbędne na wojnie?
Oto minimum, które pomoże Ci udowodnić tożsamość w razie potrzeby (wybierz te dokumenty, które masz):
- dowód osobisty, paszport,
- prawo jazdy,
- dokumenty samochodowe,
- legitymacja szkolna / studencka,
- akt urodzenia,
- akt małżeństwa,
- najważniejsza dokumentacja medyczna,
- polisy ubezpieczeniowe,
- lista najważniejszych kontaktów (numery, adresy, nazwiska itp.).
Warto mieć również taką dokumentację jak:
- dokumenty własności (np. mieszkania),
- karta EKUZ,
- karta szczepień / historia szczepień,
- zaświadczenia o rencie / emeryturze,
- akt zgonu bliskiej osoby,
- najważniejsze umowy (np. leasingu),
- dyplomy i świadectwa (np. ukończenia studiów, kursów czy certyfikaty zawodowe),
- prawo wykonywania zawodu,
- najważniejsze dokumenty firmowe.
Dopasuj listę do swojej indywidualnej sytuacji – pomyśl o tym, co może docelowo przydać Ci się np. w trakcie poszukiwania pracy w nowym miejscu. Dokumenty zajmują niewiele, jednak mogą oszczędzić Ci sporo stresu.
Jak zabezpieczyć się przed utratą tożsamości? Praktyczne wskazówki
Jak spakować dokumenty do torby awaryjnej, aby mieć do nich łatwy dostęp teraz i w przyszłości?
- W oryginałach zabierz tylko najważniejsze dokumenty (dowód, paszport, legitymacja itp.).
- Zrób kserokopie wszystkich istotnych dokumentów i trzymaj je w wodoodpornej koszulce.
- Przygotuj kopie dla wszystkich członków rodziny (np. aktu małżeństwa dla obu małżonków).
- Zalaminuj dokumenty, które mogą być przydatne na szybko w drodze (np. lista kontaktów, informacja o chorobie przewlekłej).
- Zeskanuj dokumenty i zapisz na pendrivie oraz w chmurze (niektóre możesz trzymać tylko w formie elektronicznej, np. dyplomy i świadectwa).
- Podziel dokumenty na zestawy (np. zdrowie, edukacja, praca).
Gotówka, karty, dane – jak poradzić sobie bez dostępu do banku?
W czasie wojny czy innej kryzysowej sytuacji dostęp do banków, bankomatów czy płatności kartą może być ograniczony lub całkowicie niemożliwy. Warto mieć więc przy sobie gotówkę w małych nominałach (najlepiej złotówki, euro i dolary), a dane do kont i najważniejszych usług finansowych zapisane również w formie offline. Karty płatnicze nadal mogą być przydatne w przyszłości, jednak nie powinny być jedynym źródłem pieniędzy.
Gdzie przechowywać pieniądze?
Gotówkę najlepiej trzymać w kilku oddzielnych miejscach – część przy sobie (np. w nerce czy kieszeni wewnętrznej) kurtki, część w torbie ewakuacyjnej. Rozdziel jednak kwoty na mniejsze, aby w razie kradzieży czy zgubienia nie stracić wszystkiego. Najlepiej przygotować banknoty o niższych nominałach, które łatwiej wymienić na żywność, transport czy nocleg.
Nie trzymaj również haseł i innych danych do banku razem (lepiej rozdzielić je tak, by ewentualny złodziej i tak nie miał z nich użytku – np. login w jednym miejscu, hasło w innym).
O czym jeszcze pamiętać? Niektórzy pakują do plecaka ucieczkowego również niewielkie ilości złota, srebra czy innych kruszców (np. drobną biżuterię, sztabki złota 1 g).
Elektronika i komunikacja w warunkach wojennych
Podczas ewakuacji i ucieczki nie zawsze masz dostęp do prądu. Przygotuj więc podstawowe urządzenia, które pomogą Ci pozostać w kontakcie z bliskimi i na bieżąco śledzić komunikaty służb, takie jak alerty RCB. Warto postawić na takie rozwiązania, które nie wymagają zasilania.
Co zabrać, by nie stracić kontaktu ze światem? Powerbank, radio, baterie
Do plecaka ewakuacyjnego spakuj (oprócz swojego telefonu i ładowarki):
- naładowany powerbank,
- kable i przejściówki,
- latarkę na baterie,
- radio na baterie,
- zapasowe baterie,
- kompas,
- drukowane mapy,
- notatnik, ołówek, długopis,
- mały panel solarny.
Torba awaryjna – lista. Co jeszcze spakować do plecaka BOB?
Co jeszcze warto mieć w plecaku ewakuacyjnym? Sprawdź, co najlepiej spakować i co może się przydać, np. na wypadek nagłej ucieczki czy konfliktu zbrojnego.
Ile zapasu wody na osobę?
Pamiętaj, że woda może być potrzebna nie tylko do picia, lecz również do utrzymania podstawowej higieny. Na czas kryzysu każda osoba powinna mieć ok. 3 l wody na dzień. Trudno jednak zmieścić tyle wody w torbie BOB, dlatego zadbaj też o butelkę ze świeżym filtrem i tabletki uzdatniające.
Jedzenie – jakie produkty są lekkie, trwałe i kaloryczne?
W torbie awaryjnej najlepiej sprawdzą się produkty, które mają długi termin przydatności, są łatwe do przenoszenia i nie wymagają skomplikowanego przygotowania. Przykłady:
- batony energetyczne i proteinowe,
- suszone owoce i orzechy,
- liofilizowane posiłki,
- racje wojskowe,
- krakersy pełnoziarniste,
- owsianka instant w saszetkach,
- masło orzechowe w małych opakowaniach,
- czekolada gorzka.
Dodatkowa szybka energia, np. cukierki z Miodem Manuka
Żelki, sezamki czy cukierki z Miodem Manuka (z witaminą C, która wspiera układ odpornościowy) to niewielkie, lekkie przekąski. Szybko dodają energii i poprawiają nastrój w stresującej sytuacji. Sprawdzą się więc jako uzupełnienie podstawowych zapasów żywności – które łatwo przechowywać, np. w kieszeni.
Apteczka w torbie ewakuacyjnej
Dobrze wyposażona apteczka to podstawa torby BOB. Oprócz zapasu leków przyjmowanych na co dzień powinna zawierać:
- plastry i bandaże elastyczne,
- gazę jałową, opatrunki,
- nożyczki, pęsetę,
- środek dezynfekujący,
- rękawiczki jednorazowe,
- maseczki ochronne,
- leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe,
- środki na biegunkę, wzdęcia, wymioty,
- elektrolity.
Ubrania na każdą pogodę
Co spakować na wojnę? W torbie kryzysowej powinny znaleźć się także lekkie, warstwowe ubrania, które łatwo dopasować do zmieniających się warunków (np. koszulka termiczna, polar, czapka). Niezbędne są również kurtka przeciwdeszczowa lub peleryna, a także śpiwór lub lekki koc termiczny, które zapewnią Ci ochronę przed zimnem i wilgocią.
Coś dla ducha
Jeśli masz trochę miejsca, w torbie ewakuacyjnej warto mieć drobiazgi, które pomagają przetrwać stres. Może to być rodzinne zdjęcia, pamiątka, różaniec czy inny przedmiot o wartości sentymentalnej.
Narzędzia i akcesoria, które mogą uratować sytuację
Zestaw przetrwania możesz uzupełnić tak naprawdę o dowolne przedmioty, których używasz na co dzień lub uważasz za przydatne. W kryzysowej sytuacji warto mieć przy sobie:
- podstawowe kosmetyki (szczoteczka, pasta, mydło),
- podstawowe środki higieniczne (chusteczki, tampony, podpaski)
- worki na śmieci, woreczki strunowe,
- gwizdek,
- zapalniczkę, zapałki, świeczki,
- sznurek, linkę,
- multitool,
- komplet sztućców, kubek metalowy.
Dzieci i zwierzęta – jak przygotować się na ewakuację z rodziną?
Ewakuacja z dzieckiem czy pupilem wymaga dodatkowej organizacji – ich potrzeby są inne niż dorosłych, a komfort i poczucie bezpieczeństwa w kryzysie są dla nich szczególnie ważne. Pamiętaj o wszystkich członkach rodziny!
Co powinno się znaleźć w torbie dziecka?
Do plecaka ucieczkowego dla dziecka zapakuj zapas wody, prowiantu i ubrań, a także niezbędnych leków i środków higienicznych. Inne przydatne przedmioty (dopasuj je do wieku dziecka):
- ulubiona przekąska, coś słodkiego,
- zabawka kreatywna (np. kredki i notes, książeczka),
- zabawka antystresowa (np. gniotek, spinner),
- maskotka lub kocyk dające poczucie bezpieczeństwa,
- kopie dokumentów (legitymacja, książeczka zdrowia, karta szczepień),
- zalaminowana karta z danymi rodziców.
Jak zadbać o potrzeby zwierząt na wojnie? 7 wskazówek
- Dbaj o aktualne szczepienia.
- Wyrób zwierzakowi paszport i wszczep chip.
- Naucz pupila wchodzenia do transportera.
- Zrób identyfikator z danymi (do przypięcia np. do obroży).
- Przygotuj zdjęcia zwierzęcia (telefon + wersja papierowa).
- Spakuj małą torbę z rzeczami pupila (zapas karmy, woreczki na odchody itp.).
- Zrób kopię książeczki zdrowia zwierzaka.
Plan działania na czas wojny. Co ustalić z rodziną?
W sytuacji kryzysowej chaos i brak kontaktu to największe zagrożenie dla Ciebie i bliskich – dlatego warto wcześniej omówić podstawowe zasady, które każdy domownik powinien znać na pamięć. Co ustalić?
- Miejsce spotkań – jeden punkt w domu lub pod blokiem i alternatywny poza nim.
- Trasy ucieczki – kilka wariantów drogi (transport publiczny i/lub samochód, piesza ewakuacja).
- Sposób komunikacji – w jaki sposób komunikować się np. w razie awarii sieci.
- Plan dla dzieci, zwierząt i osób starszych – kto się nimi opiekuje, jakie mają specjalne potrzeby i jak je spełnić.
- Osoba kontaktowa poza domem – do kogo odezwać się w razie rozdzielenia.
- Awaryjny budżet rodzinny – ile gotówki każdy ma przy sobie, gdzie ukryty jest zapas w domu.
- Miejsce przechowywania plecaków ucieczkowych – łatwe i znane każdemu.
Przydatne informacje znajdziesz również w filmiku przygotowanym przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa: Akademia Bezpieczeństwa RCB. Odcinek 2: Odporni na zagrożenia.
Przygotowanie plecaka ucieczkowego i krótkiego planu dla całej rodziny to prosty sposób na to, aby poczuć się pewniej. Prawdopodobieństwo, że będzie trzeba z nich skorzystać, jest niewielkie. Sam fakt, że wszystko masz wcześniej ustalone i spakowane, zapewni Ci jednak poczucie kontroli!
Źródła:
www.gov.pl/web/rcb/poradnik-na-czas-kryzysu-i-wojny2
www.m.powiatszczycienski.pl/2025/08/2-85458.pdf
www.podczaswojny.pl/co-spakowac-do-plecaka-ewakuacyjnego-na-wypadek-wojny/
www.gov.pl/web/poradnikbezpieczenstwa
Poradnik bezpieczeństwa. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. Warszawa 2025.
Bądź gotowy! Poradnik na czas kryzysu i wojny. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa Warszawa 2022.
