Okres wiosenno-letni to cudowny czas, kiedy słońce jaśniej świeci, dni są dłuższe i cieplejsze, ale także przyroda budzi się do życia. Zakwitają drzewa, krzewy i kwiaty wabiąc swym zapachem i kolorem liczne pszczoły. Choć to niezwykle pożyteczne dla nas i całego ekosystemu owady, to bliskie spotkanie z nimi może okazać się mało przyjemne. Użądlenie pszczoły zazwyczaj nie jest groźne, jednak w przypadku np. uczulenia na jad, może zakończyć się nawet tragicznie.

• Dlaczego pszczoły żądlą?
• Użądlenie pszczoły a użądlenie osy – różnice
• Czy użądlenie pszczoły jest niebezpieczne?
• Jak rozpoznać wstrząs anafilaktyczny?
• Domowe sposoby na użądlenie pszczoły
• Jak pszczelarze radzą sobie z użądleniami?

 

 

Dlaczego pszczoły żądlą?

Żądła, w które wyposażone są pszczoły służą oczywiście do obrony. Owady atakują najczęściej w przypadku zagrożenia, broniąc dostępu do gniazda i zapasów miodu czy np. kiedy niechcący je przygnieciemy.

Ich agresywność zależy w dużej mierze od rasy. Najgroźniejsze to pszczoły afrykańskie pochodzące z Brazylii, a obecnie występujące w Ameryce Południowej i Północnej. To właśnie one stały się bohaterem kanadyjskiego horroru z 2002 roku.

Nasze rodzime gatunki nie są tak niebezpieczne, a użądlenie wynika zazwyczaj z naszego gwałtownego zachowania czy nieumiejętnego obchodzenia się z nimi. W przeciwieństwie do os, pszczoły zdecydowanie częściej wybierają kwiaty niż słodkości, dlatego też rzadziej mamy z nimi do czynienia. Najczęściej na użądlenie pszczół, z racji wykonywania zawodu, narażeni są oczywiście pszczelarze.

 

Użądlenie pszczoły a użądlenie osy – różnice

Pierwsza istotna różnica to budowa żądła. Osa ma żądło gładkie, dlatego bez trudu może je wyciągnąć zaraz po użądleniu, ale też dzięki temu zaatakować nawet kilkakrotnie. Powierzchnia żądła pszczoły pokryta jest haczykami, dlatego podczas ukąszenia najczęściej pozostaje ono w skórze, a sam owad ginie.

Inna jest też ilość jadu, jaki owady mogą zaaplikować. W przypadku jednorazowego użądlenia osy jest ona dużo mniejsza niż przy ukąszeniu przez pszczołę. Różnice znajdziemy też w samym jego składzie, chociaż oba stanowią mieszankę silnych enzymów i peptydów, które dostając się pod skórę powodują reakcję zapalną.

Toksyczne składniki jadu pszczelego to melityna, dopamina i histamina. Pierwsza wywołuje silne podrażnienie skóry, druga przyśpieszenie bicia serca, a trzecia spadek ciśnienia krwi oraz ewentualną duszność. Jad osy jest silnie zasadowy i nieco bardziej złożony.

 

Jak wygląda ukąszenie pszczoły?

Jest ono zazwyczaj mniej bolesne niż w przypadku osy i może czasem przypominać pokąsanie przez inne owady. Z uwagi na pozostawione w skórze żądło, łatwo je jednak odróżnić.

Towarzyszy mu zazwyczaj obrzęk oraz zaczerwienienie w miejscu użądlenia oraz świąd i pieczenie. To, jak długo zostaje opuchlizna po użądleniu pszczoły najczęściej wynika z tego czy udało nam się usunąć żądło. Jeżeli pozostanie ono w skórze, stopniowo będą uwalniać się z niego toksyny, a tym samym dolegliwości będą utrzymywać się dłużej. Zazwyczaj jednak przykre objawy ustępują po kilku godzinach, można je też złagodzić robiąc chłodne okłady.

Pszczoły nie są agresywne, dopóki nie sprowokuje się ich do działania

 

Czy użądlenie pszczoły jest niebezpieczne?

Użądlenie przez pszczoły zazwyczaj nie jest groźne. W szczególnych przypadkach może być jednak niebezpieczne, a nawet śmiertelne. Zwłaszcza wtedy, gdy użądlona osoba jest uczulona na jad lub żądło trafi w okolice gardła.

Alergia na jad pszczeli może wywołać wstrząs anafilaktyczny, a żądło, które utkwi w gardle spowodować obrzęk utrudniający oddychanie. Obie sytuacje są niezwykle groźne i wymagają jak najszybszej interwencji lekarskiej.

 

Jak rozpoznać wstrząs anafilaktyczny?

Najczęściej reakcje alergiczne na jad pszczeli obserwuje się u dzieci, a ich następstwem mogą być problemy z oddychaniem i przyspieszone bicie serca. Jak już wspomnieliśmy, jedną z niebezpieczniejszych reakcji może być wstrząs anafilaktyczny. W takim przypadku objawy występują gwałtownie zaraz po ukąszeniu.

Zaliczyć do nich możemy:

• duszność,
• obrzęk krtani i gardła utrudniający oddychanie,
• spadek ciśnienia krwi, a w efekcie bladość skóry,
• przyśpieszone bicie czy kołatanie serca,
• uczucie ściśnięcia klatki piersiowej wywołane skurczem oskrzeli,
• zawroty głowy,
• mdłości i wymioty,

• silne osłabienie, a nawet omdlenie.

Osoby mające świadomość alergii powinny mieć przy sobie, zwłaszcza w okresie letnim, ampułkostrzykawkę z dawką adrenaliny.

 

Domowe sposoby na użądlenie pszczoły

U osób, które nie są uczulone na jad, pierwsza pomoc po użądleniu przez pszczołę nie jest specjalnie skomplikowana i polega głównie na łagodzeniu przykrych objawów.

Najważniejsze jest niezwłoczne usunięcie żądła. Najlepiej wyjąć je powoli z pomocą pęsety lub igły. Możemy też delikatnie je zeskrobać. Należy to robić ostrożnie, aby nie uwolnić reszty toksyn, które się w nim znajdują.

Skórę w miejscu użądlenia najlepiej przemyć środkiem dezynfekującym lub wodą z mydłem. Aby złagodzić obrzęk i bolesność warto zastosować zimne, a jednocześnie kwaśne okłady np. z dodatkiem sody oczyszczonej, octu lub cytryny. Skutecznie zneutralizują część toksycznych substancji znajdujących się w jadzie.

Dobrym rozwiązaniem jest też zastosowanie Antybakteryjnego Miodu Manuka na rany*. To naturalny produkt, który wykazuje silne działanie przeciwzapalne oraz antyseptyczne, ale także delikatnie złagodzi ból.

Inne domowe sposoby na użądlenie to plaster cebuli, starty ząbek czosnku czy korzeń pietruszki.

 

Jak zapobiegać użądleniom?

Aby zapobiec użądleniom, najlepiej po prostu unikać miejsc pełnych kwiatów i kwitnących roślin oraz owocujących drzew, ale także bosych spacerów po trawie.

Trzeba jednak pamiętać, że pojedyncze pszczoły nawet przypadkowo lekko dotknięte nie są agresywne i przestraszone zazwyczaj odlatują. Bardziej niebezpieczne są w pobliżu swojego gniazda, kiedy chronią miód oraz potomstwo.

Żądlące owady wybierają zazwyczaj jaskrawe i ciemne kolory, dlatego najlepiej nosić ubrania w jasnych barwach. Starajmy się też unikać drażniąco działających na pszczoły silnych perfum, dezodorantów czy płynów po goleniu.

W przypadku os i pszczół, zabicie jednego owada w pobliżu gniazda lub ula może spowodować atak innych. W momencie śmierci uszkodzeniu ulega bowiem woreczek jadowy, który uwalnia substancje chemiczne, których woń prowokuje pozostałe owady do ataku.

Aby uniknąć niebezpiecznych użądleń w obrębie jamy ustnej, pijąc słodkie napoje, zwłaszcza latem, korzystajmy z zamykanych butelek lub pojemników.

 

Jak pszczelarze radzą sobie z użądleniami?

Bez względu na to, czy pszczelarstwo jest zawodem czy jedynie hobby, przy obsłudze uli należy zachować daleko posuniętą ostrożność. Podstawa to oczywiście odpowiedni strój.

Pszczelarze są najbardziej narażeni na użądlenia przez pszczoły

 

Jak wspomnieliśmy drażniąco na pszczoły działają ciemne i agresywne kolory, dlatego strój ochronny pszczelarza powinien mieć jasną, stonowaną barwę. Ubranie powinno być też pozbawione frędzli oraz innych elementów, w które mogą zaplątać się pszczoły. Najczęściej stanowi go kombinezon chroniący górną oraz dolną część ciała wyposażony w gumowe ściągacze zabezpieczające przed dostaniem się owadów pod strój. Ważny element to także kapelusz z siatką zasłaniającą twarz.

Trzeba wreszcie wiedzieć, że praca przy pszczołach wymaga opanowania i spokoju. Zbyt nerwowe ruchy mogą drażnić owady i być powodem nieprzyjemnych wypadków.

 

* Antybakteryjny miód Manuka na rany

To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą

Podmiot prowadzący reklamę: Propharma Sp. z o.o. ul. Łopuszańska 36, 02-220 Warszawa

Producent: ECTOMED Guildford Road Trading Estate, Farnham, Surrey GU9 9PZ Wielka Brytania
Upoważniony przedstawiciel: EMERGO EUROPE Prinsessegracht 20, 2514 AP, Haga Holandia