Historia ludzkości i historia pszczelarstwa są nierozerwalnie ze sobą związane. Od niepamiętnych czasów ludzie funkcjonowali z pszczołami. Najpierw podchodzili do nich z szacunkiem i dystansem, by następnie podjąć próby ich udomowienia. Malowidła znalezione na ścianach hiszpańskich jaskiń wskazują, że już kilkanaście lat temu ludzie wybierali miód z pszczelich gniazd. Zapraszamy do prześledzenia najciekawszych zmian w pasiekach razem z Miody Manuka MGO™.

• Historia miodu
• Początki pszczelarstwa
• Współczesne pasieki
• Czy miód zmienił się w czasie
• Kim są pszczelarze
• Jak wyglądają współczesne pasieki

 

Krótka historia miodu

Znalezione przez badaczy skamieliny jednoznacznie wskazują na to, że pszczoły na ziemi funkcjonowały na długo przed tym, zanim pojawił się na niej człowiek. Pomimo tego, że pierwsze przekazy o wybieraniu miodu z pszczelich gniazd datowane są na kilka-kilkanaście tysiącleci wcześniej, to sytuacja nieco inaczej wygląda, w przypadku Miodu Manuka MGO™.

Miód Manuka MGO™ zaczął powstawać zaledwie 200 lat temu. Wszystko dlatego, że pszczoły, które naturalnie występowały w Nowej Zelandii, nie produkowały miodu, zapylając jedynie kwiaty. Dopiero w XIX wieku Europejczycy przywieźli ze sobą pszczoły miodne i zaczęli pozyskiwać miód z krzewów manuka.

Informację o tym, jak kiedyś powstawał miód, możecie znaleźć w naszym poprzednim artykule. 

 

Historia pszczelarstwa - stare pasieki

Nie wiadomo, kiedy dokładnie człowiek udomowił pszczoły. Można przyjąć, że doszło do tego wtedy, kiedy zaczął prowadzić osiadły tryb życia i trudnić się rolnictwem i hodowlą zwierząt.

Co prawda, już dużo wcześniej ludzie podejmowali próby podbierania miodu z gniazd dzikich pszczół, jednak stąd jeszcze daleka droga do pozyskiwania miodu w sposób zorganizowany i świadomy.

Pierwsze pasieki wykonane przez człowieka to barcie - czyli sztuczne dziuple, w których gnieździły się pszczoły. Dopiero później przyszła pora na ule. Przez wiele wieków pszczelarstwo barciowe i ulowe współistniały, przy czym to pierwsze przypisywane było głównie Słowianom i ludom europejskim. Pszczoły w ulach jako jedni z pierwszych osadzili Chińczycy i Japończycy.

 

Nowoczesne pasieki

Z racji tego, że zabieg wybierania miodu z barci był dość niebezpieczny i wymagał pracy na dużej wysokości, ludzie z czasem doszli do wniosku, że praca przy ulach jest znacznie bezpieczniejsza i łatwiejsza. Stąd też umieszczone wysoko na drzewach barcie stopniowo zaczęły być zastępowane przez wykonane z drewna ule. Co ciekawe, na niektórych terenach, na przykład Białorusi, tradycyjne bartnictwo miało się dobrze aż do XIX wieku.

Pierwszymi ulami były ule kadłubowe. Szczątki takiego ula znalezione zostały na terenie dzisiejszych Niemiec, a naukowcy datowali je na pierwsze tysiąclecie naszej ery. Taka konstrukcja ula pozwalała bartnikowi skutecznie opanować wylatujące z ula roje. Bartnik, który pracował przy wysoko umiejscowionych na drzewie dziuplach, takiej kontroli nie miał.

Jeśli chodzi o zmiany w pasiekach, to najbardziej można je zauważyć na podstawie stosowanych uli. I o ile ul z drewna litego swego czasu był w pszczelarstwie prawdziwą rewolucją, dziś odchodzi się od jego stosowania. Podobnie rezygnuje się z uli słomianych, które są zwyczajnie niepraktyczne.

W nowoczesnych pasiekach obecnie stosuje się:

-ule styropianowe

-ule styrodurowe

-ule poliuretanowe

-ule drewniane z wełnianym lub styropianowym wypełnieniem 

Powyższe rodzaje uli łączy to, że są wyjątkowo lekkie, stąd też doskonale nadają się do prowadzenia gospodarki wędrownej.

Coraz popularniejsze dziś są także ule nazywane powszechnie stojakami lub leżakami. W razie konieczności rozbudowy gniazda można dowolnie rozbudować je w górę lub na boki, dodając do nich kolejne korpusy.

Bez pszczół i ich zapylania, rozwój i wzrost roślin nie byłby możliwy

 

Czy miód zmienił się w czasie

Co ciekawe, zmiany w pasiekach dotyczą nie tylko rodzaju stosowanych uli i narzędzi pozyskiwanych przy wybieraniu miodu, ale również samego miodu.

Miód pszczeli cieszył się uznaniem już wśród ludzi starożytnych. Traktowali go nie tylko jako produkt spożywczy. Miód miał też ogromne znaczenie religijne i symboliczne. Ślady miodu naukowcy znaleźli w starożytnych, greckich grobowcach, co oznacza, że miał on swoje miejsce w obrzędach religijnych. 

Jeśli chodzi o to, czy miód się zmienił w czasie, to z pewnością tak właśnie jest. Jego właściwości były zależnie od tego, z jakich roślin wytwarzały go pszczoły, a także od sposobu pozyskiwania przez człowieka. Jednak zmiany w miodzie na przestrzeni lat nie dotyczą jego właściwości antybakteryjnych i przeciwwirusowych, które zostały zauważone już przez człowieka starożytnego i są chętnie wykorzystywane przez ludzi współcześnie. 

 

Kilka słów o pszczelarzach

Na koniec warto poruszyć temat ludzi, którzy zajmują się pozyskiwaniem miodu. O ile dzisiaj nikogo nie dziwią nowoczesne technologie stosowane w pasiekach i kobiety, które zajmują się ich obsługą, o tyle kiedyś było zgoła inaczej.

W czasach, kiedy pszczelarstwo się dopiero rozwijało, było to zajęcie przeznaczone wyłącznie dla mężczyzn. Dopiero po wielu wiekach dostęp do magicznego świata pszczół uzyskały również kobiety. Obecnie jest ich w pasiekach coraz więcej, jednak w porównaniu do mężczyzn - wciąż bardzo niewiele. O roli kobiet we współczesnym pszczelarstwie pisaliśmy możecie przeczytać tutaj. 

 

Jak wyglądają współczesne pasieki

Wiele się zmieniło od czasów, kiedy ludzie po raz pierwszy zainteresowali się pozyskaniem słodkiego miodu od dziko żyjących pszczół. Współczesne pasieki to nowoczesne ule i technologie, które mają uczynić proces pozyskiwania miodu jeszcze bardziej wydajnym i bezpiecznym.