Niezwykłe i bardzo liczne buddyjskie budowle to główna atrakcja tego zabytkowego miasta. Nie mniej imponujące są tu wschody i zachody słońca, których, udając się w to miejsce, nie sposób pominąć. Do tego lot balonem i pyszne jedzenie serwowane przez niezwykle gościnnych mieszkańców. To wszystko znajdziemy w dalekim zakątku Azji Południowo-Wschodniej, w starożytnym mieście, którego nazwa w języku lokalnym oznacza „miażdżący wroga”. Tak, mowa o Pagan w Mjanmie.

• Główna atrakcja Pagan – buddyjskie budowle
• Od czasów świetności po Strefę Archeologiczną Pagan
• Wschody i zachody słońca – jedyne takie na Ziemi

Buddyjskie ruiny architektury sakralnej

Pagan to starożytne miasto i księstwo w środkowej Mjanmie (Birmie), w Azji Południowo-Wschodniej. Położone jest na aluwialnej równinie, nad lewym brzegiem rzeki Irawadi. Słynie przede wszystkim z niezwykle licznych buddyjskich świątyń, pagód, klasztorów oraz innych budowli duchowych i religijnych. Za czasów świetności było ich aż 10 000! Do dziś zachowało się jednak nieco ponad 2 200.

Niektóre z nich pozostają w ruinie, inne zaś zostały odrestaurowane. Część budowli prezentuje imponujące rozmiary, inne zaś są niewielkimi świątyniami. Ponadto, cały ten niesamowity krajobraz otoczony jest górami i płaskowyżami, kto prezentują się niezwykle imponująco szczególnie przy blasku wschodzącego i zachodzącego słońca.

Jak twierdzą powracający z tego magicznego miejsca, udając się do Pagan nie warto organizować planu wycieczki. Wystarczy zaopatrzyć się w mapę terenu, aby się nie zgubić. Reszta to czysta improwizacja. Niespieszne wędrówki pomiędzy licznymi świątyniami, z której każda następna okazuje się bardziej fascynująca, wdrapywanie się na ich szczyt, gubienie się w licznych alejkach i przeciskanie przez szczeliny stup i pagód – tak wygląda prawdziwe doświadczanie Paganu.

Jeśli jednak zależy nam, aby wybrać konkretne budowle, które warto zwiedzić, szczególną uwagę z pewnością warto zwrócić na cztery świątynie, z których każda jest „naj”. Pierwsza z nich to Gawdawpalin – najbardziej elegancka, kolejna to Ananda – najpiękniejsza, dalej Dhammayangyi – największa, i wreszcie Thatbyinyu – najwyższa.

Pagan dawniej a dziś

Od 1044 do 1287 roku Pagan był stolicą Pierwszego Imperium Birmańskiego. Jego świetność przypada na okres XI-XIII w. W 1287 roku miasto zostało zdobyte przez Mongołów Kubilaj Chana. Przyczyną najazdu było ścięcie posłów przez króla birmańskiego za to, że ci nie ściągnęli butów, wchodząc do jego pałacu. Co prawda miasto nie zostało zburzone, jednak opustoszało. Później doznawało też kolejnych najazdów oraz trzęsień ziemi. To wszystko spowodowało znaczną redukcję ilości obecnych tu świątyń i innych budynków religijnych.

Obecnie pozostałości tego wspaniałego miasta tworzą tzw. Strefę Archeologiczną Pagan (Bagan Archaeological Zone), w skład której wchodzi kilka miejscowości. Strefa rozciąga się na obszarze o długości 13 km i szerokości 8 km.

Wschody i zachody robią wrażenia

Magiczne wschody i zachody słońca

Najpopularniejszym miejscem widokowym, z którego warto spojrzeć na wschodzące słonce jest Shwe San Daw Pagoda. Warto jednak pamiętać, że popularność miejsca wiąże się z obecnością licznych turystów. Aby zająć dobre miejsce, trzeba zjawić się tu ok. godziny przed pierwszymi promieniami. Z kolei na doświadczanie zachodu słońca najlepiej wybrać Bule Thi Pagoda.

Turystom poleca się również lot balonem w blaskach zachodzącego słońca. Atrakcja ta pozwala na podziwianie Pagan z lotu ptaka – krajobraz ten prezentuje się niebywale właśnie przed zapadnięciem zmroku. Sezon na takie loty trwa od października do kwietnia.

Podczas zwiedzania Birmy, warto pamiętać o zakrywaniu ramion i nóg. Mimo że przy tak wielu świątyniach nie sposób skontrolować każdego przybysza, to jednak takie zasady obowiązują w przypadku buddyjskich budynków religijnych. Przed wejściem na stupę czy pagodę należy również ściągnąć buty. Pamiętajmy także, że do pieszych wedrówek po Paganie przyda się spory zapas wody i dobry krem z filtrem.