Prędzej czy później każdego pszczelarza czeka konieczność przewiezienia pszczół i uli w inne miejsce. Warto wiedzieć, jak zrobić to bezpiecznie, zgodnie z przepisami i przede wszystkim tak, aby zminimalizować stres u owadów. W Polsce używa się samochodów dostawczych, ciężarowych, ale także osobowych. Za granicą coraz częściej wykorzystuje się natomiast helikopter. Bez względu na to, jaki środek transportu wybierzemy, musimy kierować się przede wszystkim bezpieczeństwem i komfortem pszczół. 

• Pszczoły w podróży
• Kiedy można przewozić pszczoły i na jaką odległość?
• Przewożenie pszczół samochodem
• Przewożenie pszczół helikopterem

Pszczoły w podróży

Przewożenie pszczół i rodzin pszczelich jest koniecznie w dwóch przypadkach: przy zakładaniu pasieki wędrownej lub podczas kupowania nowych pszczół do naszej pasieki. Istnieją różne metody transportu, jak również zalecenia i przepisy, których pszczelarze muszą bezwzględnie przestrzegać, gdy chcą przewozić pszczoły.

Pasieka wędrowna służy przede wszystkim podniesieniu wydajności ekonomicznej pasieki. Niewiele gospodarstw stacjonuje w miejscach, w których przez cały sezon pszczoły mają dostęp do obfitych pożytków nektarowych. Istnieją także miejsca, w których roślin jest dużo, ale brakuje pszczół do ich zapylania. W takich przypadkach pszczoły w podróży „działają usługowo” w celu zapylania innych plantacji.

Transportowanie uli nie jest zbyt skomplikowane, jednak należy przestrzegać pewnych wytycznych, aby ułatwić sobie to zadanie. Ule przeznaczone do transportu powinny być lekkie i niezbyt duże, a ponadto łatwe do załadunku. Muszą również zapewniać pszczelej rodzinie dobrą wentylację w czasie podróży. 

Każdy, kto buduje swoją pasiekę od podstaw, powinien od razu wprowadzić do niej ule ułatwiające transport. Nawet jeśli na początku swojej pszczelarskiej kariery nie planujemy wędrówek, to w miarę zdobywania doświadczenia możemy bowiem zainteresować się gospodarką wędrowną. Jeśli od początku będziemy mieli w pasiece ule przystosowane do ich transportu, nie będziemy musieli ich wymieniać.

Kiedy można przewozić pszczoły?

Przewożenie pszczół powinno odbywać się na początku kwitnienia roślin. Jeśli przewóz pszczół nastąpi wcześniej, konieczne może być ich dokarmianie. Aby dobrze wybrać termin, należy zaczerpnąć wiedzy na temat daty kwitnienia roślin w okolicy, do której będą podróżować pszczoły – można posłużyć się literaturą pszczelarską i atlasami botanicznymi. Załadunek pszczół powinien być przeprowadzony o zmroku, gdy pszczoły są już w ulach i nie będą chciały wylatywać.

Przed podróżą pszczół należy wyjąć z uli plastry z miodem, aby były lżejsze. Niektórzy pszczelarze umieszczają w ulach na czas przewozu ramki z wodą – chcąc schłodzić wnętrze. Popełniają jednak błąd, ponieważ nadmiar wody może prowadzić do zaparzenia i śmierci owadów. Po przywiezieniu uli należy je jak najszybciej otworzyć i sprawdzić, czy pszczoły wylatują z każdego ula – jeśli nie, trzeba jak najszybciej sprawdzić przyczynę.

Na jaką odległość można przewozić pszczoły?

Pszczoły można przewozić samochodem maksymalnie na odległość około 1500 kilometrów, ponieważ ze względu na stres nie powinny być w podróży dłużej niż 20 godzin. Pszczoły można także transportować helikopterem lub samolotem, co sprawdzi się wyłącznie w przypadku dużych odległości, ponieważ jest to dużo bardziej kosztowny sposób niż transport samochodem. 

Należy przy tym pamiętać, że jeśli przewozimy pszczoły na odległość większą niż 50 kilometrów, to musimy posiadać świadectwo zdrowia owadów wystawione przez lekarza weterynarii z naszego powiatu. Dodatkowo, jeśli pszczoły będą przebywać poza swoim stałym “miejscem zamieszkania” dłużej niż 10 dni, musimy otrzymać nowe świadectwo zdrowia, nawet jeśli kolejny transport to jedynie powrót do domu. 

Pszczoły nie powinny być w podróży dłużej niż przez 20 godzin

Przewożenie pszczół samochodem

Pszczoły przewozi się samochodem ciężarowym, dostawczym, przyczepą, a nawet samochodem osobowym. Niektórzy konstruują nawet specjalne przyczepy, na których ule są przymocowane na stałe. Taki zestaw pozostaje na docelowym miejscu pożytku pszczół, co znacznie ułatwia cały transport. Kiedy odpowiednio zabezpieczymy najpierw same ule, a następnie ustawimy je bezpiecznie w samochodzie, transport nie będzie skomplikowany. 

W samochodzie musimy zadbać o odpowiednią wentylację oraz temperaturę. Zwłaszcza kiedy przewozimy pszczoły latem, powinniśmy pamiętać, żeby wnętrze samochodu zbytnio się nie nagrzewało, bo może doprowadzić to do śmierci pszczół. W podróży czyhają takie niebezpieczeństwa jak przegrzanie, uduszenie (jeśli w ulach panuje ciasnota lub kiepska wentylacja) czy zagniecenie pszczół przez niezabezpieczone ramki.

Przewożenie pszczół helikopterem 

Transport pszczół helikopterem, pomimo że jest kosztownym przedsięwzięciem, posiada wiele zalet. Firmy oferujące taką możliwość gwarantują, że pszczoły będą szczęśliwsze i mniej zestresowane niż podczas podróży samochodem, który często jeździ po wyboistych drogach, powodując dyskomfort owadów. Transport pszczół helikopterem jest pozbawiony wstrząsów i zapewnia spokojną podróż. 

W Polsce ten sposób transportu pszczół nie jest jak na razie możliwy – próżno szukać firm, które się tym zajmują. Jest to jednak coraz bardziej popularny sposób przewożenia pszczół za granicą, w tym w Nowej Zelandii, gdzie wiele odległych terenów nie jest dostępnych dla samochodów, a stają się osiągalne właśnie dzięki transportowi drogą powietrzną. Dodatkowo podróż helikopterem jest znacznie szybsza, dzięki czemu pszczoły są krócej narażone na stres związany z zamknięciem.