Kiedy sami oceniamy jakość miodu, najczęściej ograniczamy się do naszych zmysłów – smaku i zapachu. Ocena organoleptyczna jest oczywiście bardzo istotną częścią badania pszczelich produktów, jednak ustanowione prawnie parametry wymagają wielu analiz w laboratorium. Żeby ocenić rodzaj i jakość miodu sprawdza się między innymi… jak przewodzi on prąd elektryczny!
Właściwości elektryczne miodu
Na początek – kilka terminów technicznych. Przewodność elektryczna to z definicji miara podatności elementu na przepływ prądu elektrycznego i określa się ją w simensach (S). Co niezwykle ważne, dzięki obecności jonów i soli mineralnych miód przewodzi prąd. Badania przewodności miodu są dokonywane w celu określenia przede wszystkim jego rodzaju, a także jego jakości. Odpowiednie wartości są określone przez Dyrektywę Rady UE z 20 grudnia 2001 roku.
Przewodność miodu mówi wiele o jego pochodzeniu botanicznym, składzie i wartościach odżywczych. Badanie przewodności przeprowadza się na roztworze miodu z wodą 20 g miodu na 100 ml wody. Co ciekawe, przewodności nie określa się dla wszystkich miodów. Wyjątek stanowią miody z drzewa truskawkowego, wrzośca i wrzosu pospolitego, lipy, eukaliptusa, drzewa herbacianego, a także leptospermum (czyli na przykład krzewu manuka, z którego powstaje miód manuka).
Przewodność elektryczna – jak sprawdzić rodzaj miodu?
Badanie przewodności elektrycznej miodu wykonuje się, aby określić gatunek miodu. Według Dyrektywy EU, która określa normy jakościowe miodu, w miodach nektarowych powinna ona wynosić mniej niż 0,8 mS/cm, a w miodach spadziowych, kasztanowych i ich mieszanek wartość pomiaru powinna być wyższa niż 0,8 mS/cm. Miody spadziowe zawierają więcej soli mineralnych, dzięki czemu ich roztwór lepiej przewodzi prąd.
Poprzednia wersja Dyrektywy określała także rozróżnienie na miody nektarowe, nektarowo-spadziowe oraz spadziowe iglaste i liściaste. Określano także minimalną wartość przewodności, co nie ma miejsca w obecnej wersji. Najnowsze przepisy są zatem znacznym uproszczeniem, co jest niewątpliwie dobrą wiadomością dla pszczelarzy – miody są i tak bardzo obwarowane rozmaitymi przepisami.
Przewodność miodu pokazuje nam przede wszystkim jego pochodzenie botaniczne, czyli to, z jakim jego rodzajem mamy do czynienia. Jest to bardzo ważne, ponieważ to od rodzaju zależy, jaki jest skład miodu, a co za tym idzie, jego wartości odżywcze. Znajomość tych cech pozwala nam na dobranie produktu najbardziej odpowiedniego dla nas.
Przewodność elektryczna ułatwia określić rodzaj i jakość miodu
Przewodność elektryczna a jakość miodu
Normy jakościowe są szczegółowo opisane w aktach prawnych i każdy pszczelarz powinien ich przestrzegać. Przeprowadzenie odpowiednich badań jest bardzo ważne, ponieważ wartości poszczególnych parametrów dają konsumentom jasny obraz na temat składu miodu i gwarantują jego jakość. Każdy miód, w tym także miód manuka jest produktem, co do którego wymagania jakościowe są bardzo surowe i precyzyjnie określone.
Poza wspominaną przewodnością prądu (która nie dotyczy miodu manuka), w procesie oceny jakości miodu badana jest zawartość wody (dobre miody powinny mieć jej około 15-17%), zawartość cukrów prostych (minimum 60% dla miodów nektarowych i 45% dla spadziowych), zawartość sacharozy (maksymalnie 10%), liczba diastazowa (aktywność enzymów), zawartość szkodliwej substancji HMF (maksymalnie 45 mg/kg), zawartość kwasów organicznych i zawartość proliny, prowadzona jest też analiza pyłkowa.
Jeśli wartość przewodności właściwej miodu wynosi poniżej 0,1 mS/cm może to oznaczać zafałszowanie miodu inwertem cukrowym – cukrem stanowiącym sztuczną paszę dla pszczół. Obniżenie przewodności w połączeniu z niewłaściwymi wartościami innych parametrów może także świadczyć o dodaniu do miodu syropu cukrowego, co również może być sygnałem, że miód był celowo fałszowany. Warto zatem kupować miód tylko od sprawdzonych pszczelarzy i dostawców – zwłaszcza, jeśli myślimy o takich produktach, jak miód manuka.
