Nawet 400 tys. osób rocznie ulega w Polsce oparzeniom [1]. Najczęściej dochodzi do nich w efekcie kontaktu z gorącym płynem (np. herbatą) lub ogniem. W przypadku tego rodzaju urazów szczególnie istotna jest pierwsza pomoc – poprawna reakcja może zmniejszyć ból i dyskomfort, a także obniżyć ryzyko powstawania blizn. Sprawdź, jak radzić sobie oparzeniami, m.in. dzięki stosowaniu takich preparatów jak Antybakteryjny Miód Manuka na rany!
Z artykułu się dowiesz:
-
Jak powstają oparzenia?
-
Oparzenia – jakie są ich rodzaje?
-
Jakie są stopnie oparzeń i co oznaczają?
-
Kiedy zwrócić się do lekarza? Oparzenia, które wymagają profesjonalnej pomocy
-
Domowe sposoby na oparzenia
-
Antybakteryjny Miód Manuka na rany – właściwości i zastosowanie przy oparzeniach
-
Pierwsza pomoc przy oparzeniach: krok po kroku
-
Blizny po oparzeniu – jak im zapobiec?
-
FAQ: Najczęściej zadawane pytania na temat gojenia oparzeń naturalnymi metodami:
-
Jakie są najskuteczniejsze naturalne metody leczenia oparzeń?
-
Czy stosowanie Aloe Vera na oparzenia jest bezpieczne?
-
Czy można użyć zwykłego miodu zamiast Antybakeryjnego Miodu Manuka na rany?
-
Jak wybrać Miód Manuka na oparzenia?
-
Czy można używać pasty do zębów na oparzenia?
-
Czy można używać oleju kokosowego na oparzenia?
Jak powstają oparzenia?
Czy wiesz, że już temperatura powyżej 44°C miejscowo uszkadza komórki skóry [2]? Wcale nie trzeba mieć więc kontaktu z wrzątkiem lub ogniem, by ulec poparzeniu. Dodatkowo taki uraz mogą wywołać też m.in. działanie energii elektrycznej czy chemikalia.
Oparzenie to więc stan zapalny lub martwiczy, który pojawia się w wyniku kontaktu z energią, głównie cieplną – kiedy organizm nie może ochronić się przed jej działaniem. Najczęściej oparzenie wiąże się z uszkodzeniem naskórka lub skóry właściwej, ale w skrajnych przypadkach może dotyczyć też głębszych tkanek (np. mięśni).
Najczęstsze przyczyny oparzeń:
- wylanie na siebie gorącej cieczy, np. herbaty, zupy,
- wybuch oleju, pryskanie oleju,
- kontakt z parą wodną, np. z piekarnika, garnka,
- bezpośrednie działanie ognia na skórę, np. z kuchenki, grilla, ogniska,
- dotknięcie gorącego przedmiotu, np. żelazka, blachy do pieczenia,
- nadmierne przebywanie na słońcu,
- kontakt z substancją lub rośliną żrącą, np. barszczem Sosnowskiego,
- porażenie prądem,
- udział w wypadku lub pożarze, także w miejscu pracy (np. kopalni).
Oparzenia u dzieci
Nawet 80% wszystkich oparzeń zdarza się dzieciom – głównie tym w wieku 2–4 lata [1]. Zwykle dotyczą twarzy i tułowia. Maluchy są szczególnie narażone na tego typu urazy ze względu na chęć poznawania świata i dużą ilość energii przy jednoczesnym braku analizy swoich działań.
Inną grupą, która dość często ulega oparzeniom, są seniorzy. W tym przypadku dużą rolę odgrają takie problemy, jak spowolnienie koordynacji ruchowej czy mniejsza siła mięśni (co może wywołać wypadki w domu, np. upuszczenie garnka z zupą).
Oparzenia – jakie są ich rodzaje?
Istnieje wiele sposobów na klasyfikację oparzeń. Można podzielić je m.in. ze względu na czynnik, który powoduje uszkodzenie skóry. Główne rodzaje tego typu urazów:
- oparzenia termiczne – kontakt z czymś gorącym,
- oparzenia chemiczne – kontakt z substancją chemiczną,
- oparzenia słoneczne – zbyt długie przebywanie na słońcu,
- oparzenia elektryczne – kontakt z prądem,
- oparzenia radiacyjne – nadmierne działanie promieniowania, np. RTG,
- oparzenia mechaniczne – skutek silnego tarcia.
Jakie są stopnie oparzeń i co oznaczają?
Jednym z najpopularniejszych sposobów klasyfikacji oparzeń jest również podział na stopnie. W tym przypadku najważniejsza jest głębokość uszkodzeń.
Stopień |
Uszkodzenia |
Objawy |
Czas gojenia |
I |
Tylko naskórek |
Zaczerwienienie, ból, pieczenie, czasem lekki obrzęk |
Zwykle 5–10 dni bez blizn |
II a |
Naskórek i powierzchowna warstwa skóry właściwej |
Ból, pieczenie, pęcherze, obrzęk |
Zwykle 14–21 dni |
II b |
Naskórek i głębsze warstwy skóry właściwej |
Silny ból, brak pęcherzy, skóra biała, różowa lub czerwona i wilgotna |
Zwykle 21–35 dni |
III |
Pełna grubość skóry |
Brak bólu z powodu zniszczenia nerwów, skóra twarda i sucha, kolor czerwony, brązowy, czarny |
Potrzebne leczenie chirurgiczne |
IV |
Skóra i głębsze struktury (np. mięśnie, kości) |
Martwica, zwęglenie, czarna skóra |
Potrzebne leczenie chirurgiczne |
Opracowanie własne na podstawie [1, 2, 4, 11]
Kiedy zwrócić się do lekarza? Oparzenia, które wymagają profesjonalnej pomocy
„Oparzenie groźne dla zdrowia i życia to takie, które obejmuje ponad 1 proc. powierzchni ciała, zwłaszcza gdy w miejscu urazu pojawiają się pęcherze” – tłumaczy dr Adam Pietrzak w artykule opublikowanym przez PAP Zdrowie [3].
Okazuje się, że możesz dość łatwo to określić. Przyjmuje się, że 1% powierzchni to wielkość dłoni (bez palców). To jednak wcale nie jedyny wyznacznik. Najlepiej również zwrócić się do lekarza lub wezwać pomoc, jeśli oparzenie:
- można określić w kategorii III lub IV stopnia,
- powstało wskutek działania prądu, chemikaliów, substancji żrących,
- dotyczy wrażliwych części ciała, np. twarzy, oczu, dróg oddechowych, miejsc intymnych,
- łączy się z innymi urazami, np. krwawieniem, złamaniem,
- nie goi się mimo stosowania odpowiednich preparatów na oparzenia.
Domowe sposoby na oparzenia
Pamiętaj, że domowe sposoby stosuje się głównie w sytuacji, gdy doszło do oparzenia termicznego lub słonecznego. Inne rodzaje urazów zwykle wymagają profesjonalnej pomocy, szczególnie jeśli są rozległe lub głębokie. Co zrobić, żeby złagodzić objawy oparzenia, takie jak pieczenie, ból i zaczerwienienie?
Najważniejszym środkiem zaradczym jest polanie oparzonego miejsca wodą. Według zaleceń ERC (European Resuscitation Council, Europejska Rada Resuscytacji) z 2021 r. chłodzenie oparzenia termicznego powinno trwać ok. 20 minut [5]. Woda powinna mieć ok. 20°C, nie może być lodowata. Nie stosuj też lodu.
Zgodnie z niektórymi wytycznymi oparzenie u dziecka do 5. roku życia należy schładzać 5 minut [6]. Pamiętaj również, żeby nie wkładać dziecka w całości do zimnej wody – wodę należy lać bezpośrednio na oparzenie.
Wśród środków stosowanych do leczenia oparzeń w domu znajdują się też Antybakteryjny Miód Manuka na rany, aloes (aloe vera) czy okłady z zielonego ogórka lub rumianku.
Antybakteryjny Miód Manuka na rany – właściwości i zastosowanie przy oparzeniach
Jednym z powszechniejszych naturalnych sposobów na oparzenia jest stosowanie Antybakteryjnego Miodu Manuka na rany, który jest wyrobem medycznym. W większości przypadków można stosować go również u niemowląt, dzieci czy seniorów – a więc w grupach, które są szczególnie narażone na oparzenia.
Działanie tej substancji zostało udowodnione naukowo [7, 8, 9]. W jaki sposób Antybakteryjny Miód Manuka na rany wspomaga gojenie, redukuje obrzęk oraz zmniejsza ryzyko powstawania strupów i blizn? Wśród jego najważniejszych właściwości znajdują się te antybakteryjne, oczyszczające, osmotyczne i zmiękczające. Dzięki nim:
- stymuluje naturalną naprawę i odnowę tkanek,
- pomaga oczyścić ranę,
- chroni nową tkankę, nie powodując podrażnień,
- działa zmiękczająco, łagodząco i kojąco,
- odprowadza nadmiar wysięku,
- pomaga utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia i niskie pH.
Pierwsza pomoc przy oparzeniach: krok po kroku
Pierwsze chwile po oparzeniu są kluczowe, żeby zadbać o komfort i bezpieczeństwo osoby poszkodowanej. Jak powinna wyglądać pierwsza pomoc w takim momencie?
- Oceń sytuację i bezpieczeństwo – swoje oraz osoby poszkodowanej.
- Jeśli to możliwe, delikatnie usuń czynnik parzący, a w razie potrzeby również ubrania (najlepiej je rozciąć).
- Sprawdź, jak rozległe i głębokie jest oparzenie.
- W razie potrzeby wezwij pomoc.
- Schładzaj skórę przez ok. 20 minut chłodną wodą (a nie lodowatą).
- Opatrz ranę – nałóż preparat na oparzenia i jałowy opatrunek.
Pielęgnacja oparzeń w domu Antybakteryjnym Miodem Manuka na rany
Jeśli oparzenie jest niewielkie i powierzchowne, zwykle wystarczy zastosowanie odpowiedniej maści na oparzenia. Ważne, aby był to wyrób medyczny, dobrze przebadany, o potwierdzonej skuteczności. Jak wygląda pielęgnacja ran – m.in. oparzeń – Antybakteryjnym Miodem Manuka na rany?
- Nałóż preparat na oczyszczone wodą oparzenie.
- Przykryj czystym opatrunkiem (nie używaj plastra) i chroń przed wilgocią.
- Sprawdzaj codziennie i w razie potrzeby nakładaj maść na oparzenia ponownie.
- Pierwsze oznaki poprawy powinny pojawić się w ciągu tygodnia stosowania.
- Jeśli oparzenie nie goi się lub nawet się pogarsza, zwróć się do lekarza.
Blizny po oparzeniu – jak im zapobiec?
Powierzchowne oparzenia I stopnia – które wiążą się wyłącznie z pieczeniem, bólem i zaczerwienieniem – najczęściej nie zostawiają blizn. Aby dodatkowo zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia, najlepiej:
- nie drapać skóry,
- nie zrywać strupków, kawałków skóry,
- nie wystawiać skóry na słońce,
- dbać o odpowiedni poziom nawilżenia,
- stosować preparaty na oparzenia.
Pamiętaj również, żeby nie przekłuwać pęcherzy charakterystycznych dla oparzeń II stopnia – to naturalny opatrunek z płynem surowiczym wytworzony przez organizm. Przekłucie znacznie wydłuża proces gojenia i zwiększa ryzyko zakażenia, a tym samym właśnie blizn.
FAQ: Najczęściej zadawane pytania na temat gojenia oparzeń naturalnymi metodami
Lekkie i niewielkie oparzenia, głównie te I stopnia, często można łagodzić naturalnymi sposobami. Co warto wiedzieć o tego typu metodach? Poznaj najczęstsze pytania i odpowiedzi!
Wśród naturalnych metod gojenia oparzeń najczęściej wymienia się 3 rozwiązania: Antbakteryjny Miód Manuka na rany (najlepiej w postaci specjalnej przebadanej maści), żel z aloesu oraz maść z nagietka. To substancje znane ze swoich właściwości łagodzących, kojących, antybakteryjnych i nawilżających.
Aloes – szczególnie w postaci naturalnego żelu bez dodatków – to często stosowany preparat na oparzenia. Działa chłodząco i nawilżająco, ma również właściwości przeciwzapalne [10]. W większości przypadków jego stosowanie jest bezpieczne.
Miód Manuka ma 50 razy więcej methylglyoxalu (MGO) niż inne odmiany miodu. Jednak na rany, w tym oparzania zalecane jest stosownie sterylnego miodu, z uwagi na ryzyko wystąpienia infekcji, czy zanieczyszczenia krzyżowego. Dlatego najlepiej wybrać Antybakteryjny Miód Manuka na rany (zamiast miodu ze słoiczka), który jest przebadanym wyrobem medycznym zawierającym 100% sterylny Miód Manuka.
Podczas wyboru preparatu na oparzenia postaw na ten, który jest wyrobem medycznym – jak Antybakteryjny Miód Manuka na rany. W jego składzie znajduje się tylko sterylny Miód Manuka klasy medycznej o właściwościach potwierdzonych przez naukowców. Sama firma Manuka Health New Zealand już od 16 lat działa na polskim rynku i jest znana z najwyższej jakości produktów o wysokiej zawartości MGO.
Chociaż większość produktów do higieny jamy ustnej zawiera chłodzący mentol, nie zaleca się stosowania pasty do zębów na oparzenia – może działać wysuszająco i podrażniająco. Tymczasem skóra powinna być nawilżona i ukojona.
Chociaż olej kokosowy i inne naturalne oleje są znane m.in. z właściwości nawilżających, tego produktu lepiej nie stosować na świeże oparzenia. Eksperci zwracają uwagę, aby nie smarować oparzonych miejsc tłustymi substancjami – np. olejami, masłem, wazeliną. Natłuszczanie może sprawdzić się dopiero po wygojeniu.
Oparzenia to dość powszechne urazy – najczęściej spowodowane nieuwagą. Te powierzchowne zwykle nie wymagają pomocy lekarza. Warto jednak zadbać o oparzone miejsce, by przyspieszyć gojenie i zmniejszyć ryzyko powstawania blizny, np. Antybakteryjnym Miodem Manuka na rany.
Źródła:
[1] www.termedia.pl/f/f/3f771603f26383f1067592c4025367e2.pdf
[2] www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171058,oparzenia-skory
[3] www.zdrowie.pap.pl/oparzenie/jak-przezyc-wakacje-bez-oparzen
[4] www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/121031,oparzenia-leczone-pozaszpitalnie-zapobieganie-i-opieka
[5] www.prc.krakow.pl/wytyczne2021/rozdz8_info.pdf
[6] www.mp.pl/pediatria/praktyka-kliniczna/medycyna-ratunkowa/156293,dorazne-postepowanie-w-oparzeniu
[7] Molan P. C., Rhodes T. Honey: a biologic wound dressing. Wounds. 2015;27(6):141–151
[8] Molan, P.C. (2011). The evidence and the rationale for the use of honey as wound dressing. Wound Practice and Research, 19(4), 204-220.
[9] Burlando, B. and Cornara, L. (2013), Honey in dermatology and skin care: a review. J Cosmet Dermatol, 12: 306-313. doi:10.1111/jocd.12058.
[10] www.aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2016.3-4.pdf
[11] www.podyplomie.pl/chirurgia/32768,postepowanie-miejscowe-w-oparzeniach
www.mp.pl/interna/chapter/B16.III.23.19.1.
www.mp.pl/pacjent/pierwsza_pomoc/165227,oparzenia
www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171058,oparzenia-skory
www.nagle.mp.pl/chirurgia/118094,oparzenia-pierwsza-pomoc-i-leczenie-oparzen-termicznych